Mục lục nội dung
Tìm hiểu chung về progesterone
Progesterone là một hormone steroid được sản xuất chủ yếu từ buồng trứng, ngoài ra một lượng nhỏ ở nhau thai (trong giai đoạn mang thai) và tuyến thượng thận.
Hormone này được tiết ra vào nửa sau của chu kỳ kinh nguyệt, đóng vai trò quan trọng duy trì sự ổn định của kinh nguyệt, điều hòa hoạt động và chuẩn bị tốt cho quá trình mang thai.
Hình 1: Progesterone là một hormone sinh dục quan trọng.
Vai trò của progesterone
Đây được coi là một trong những hormone sinh dục quan trọng bậc nhất đối với phụ nữ.
– Progesterone cùng với estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.
– Progesterone có tác dụng giúp cho niêm mạc tử cung dày hơn, sẵn sàng cho quá trình làm tổ của trứng sau khi được thụ tinh. Lớp niêm mạc dày giúp bảo vệ thai nhi và cung cấp dinh dưỡng trong suốt thai kỳ. Ngược lại, nếu như sự thụ tinh không xảy ra, nồng độ hormone sẽ giảm dần và bong lớp niêm mạc dẫn đến kinh nguyệt.
– Bên cạnh đó, progesterone còn các tác dụng dưỡng thai, ngăn ngừa các cơn co bóp tử cung gây nguy hiểm cho thai nhi.
– Một phần progesterone được sản xuất ở nhau thai có tác dụng ngăn ngừa sự đẻ non và bảo vệ an toàn cho thai trong suốt quá trình.
– Tạo nút nhầy và giúp cho cổ tử cung luôn đóng kín tránh sự xâm nhập của vi khuẩn.
– Hormone này còn có vai trò trong việc giúp tuyến vú sản xuất sữa và phát triển một cách bình thường.
Ngoài ra, progesterone còn có một lượng nhỏ ở nam giới, góp phần trong quá trình sản xuất ra tinh trùng.
2. Xét nghiệm progesterone được thực hiện với những đối tượng nào?
Thông thường bác sĩ sẽ yêu cầu tiến hành xét nghiệm progesterone đối với những phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt hoặc có các vấn đề bất thường khi mang thai. Nồng độ progesterone luôn có sự thay đổi tùy theo mỗi giai đoạn. Dựa vào đó, nếu như kết quả xét nghiệm có sự bất thường, bác sĩ sẽ đánh giá được tình trạng rối loạn kinh nguyệt hoặc bất thường khi rụng trứng.
Những mẹ bầu mang thai khó khăn là đối tượng thường xuyên được bác sĩ yêu cầu tiến hành xét nghiệm progesterone. Điều này giúp xác định khả năng rụng trứng của bạn, bào thai có thể phát triển tốt trong tử cung người mẹ hay không. Đồng thời kiểm tra sức khỏe cho mẹ và thai nhi, đảm bảo an toàn trong suốt quá trình mang thai.
Bên cạnh đó, những thai phụ bị nghi ngờ chửa ngoài tử cung và có nguy cơ sảy thai cũng được làm xét nghiệm này. Khi mà niêm mạc tử cung mỏng, trứng không làm tổ ở đó mà di chuyển đến những vị trí khác, gây ra nguy cơ sảy thai và đặc biệt nguy hiểm đến tính mạng của thai phụ.
3. Xét nghiệm progesterone được thực hiện ra sao?
Xét nghiệm progesterone sẽ đo hàm lượng hormone này có trong cơ thể bằng phương pháp miễn dịch điện hóa phát quang trên hệ thống máy hóa sinh – miễn dịch.
Hình 3: Xét nghiệm đo hàm lượng progesterone.
Trước khi lấy máu, nếu bạn có dùng bất cứ loại thuốc gì như thuốc tránh thai, thuốc làm loãng máu,… cần phải thông báo cho bác sĩ về loại thuốc đó. Bởi có thể nó sẽ ảnh hưởng đến kết quả và bạn cần phải ngưng sử dụng một khoảng thời gian trước khi xét nghiệm.
Bệnh phẩm để làm xét nghiệm đó là huyết thanh hoặc huyết tương. Quy trình lấy máu diễn ra nhanh chóng, đơn giản và hoàn toàn không gây đau đớn gì cho người bệnh.
4. Xét nghiệm progesterone có ý nghĩa như thế nào?
Dựa vào kết quả xét nghiệm thu được cùng với các yếu tố giới tính, độ tuổi, tình trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận và tư vấn cho bệnh nhân. Giá trị bình thường của hormone này được đánh giá theo tiêu chuẩn sau:
– Phụ nữ sau mãn kinh, giai đoạn đầu chu kỳ kinh nguyệt hoặc nam giới: 0,2 – 1,5 ng/ mL.
– Giữa chu kỳ kinh nguyệt: 10 – 20 ng/mL.
– Thai phụ 3 tháng đầu: 15 – 60 ng/mL.
– Thai phụ 3 tháng giữa: 25.6 – 89.4 ng/mL.
– Thai phụ 3 tháng cuối: 48.4 – 42.5 ng/mL.
Có thể thấy nồng độ progesterone luôn có sự thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt và trong suốt quá trình mang thai của người phụ nữ.
Một số trường hợp kết quả hormone tăng cao hoặc giảm thấp có thể là gợi ý cho bác sĩ nghĩ đến các tình trạng như sau:
Progesterone tăng cao
– U nang buồng trứng hoặc một dạng ung thư buồng trứng nào đó.
– Ung thư tuyến thượng thận.
– Tăng sản thượng thận bẩm sinh.
Progesterone giảm thấp
– Thai ngoài tử cung.
– Sảy thai, thai lưu.
– Không có kinh nguyệt.
– Phụ nữ bị tiền sản giật.
– Chức năng buồng trứng bị suy giảm.
Nếu nồng độ hormone này giảm thấp, khả năng mang thai của người phụ nữ sẽ gặp nhiều khó khăn. Lớp niêm mạc tử cung quá mỏng khiến trứng không thể làm tổ ở đó. Trong quá trình mang thai, nếu progesterone giảm thấp cũng khiến cho thai nhi không thể phát triển bình thường.Thai phụ có nguy cơ chửa ngoài tử cung, sảy thai hoặc thai chết lưu.
Khi đó, estrogen sẽ có vai trò thay thế chủ đạo và có thể gây ra những triệu chứng như: giảm ham muốn tình dục, kinh nguyệt không đều, chậm kinh, trầm cảm, tăng cân và gặp các vấn đề về túi mật.
Đối với những phụ nữ có nồng độ progesterone thấp và mong muốn có thai cần được sự tư vấn từ bác sĩ chuyên môn để có giải pháp phù hợp. Có thể tham khảo liệu pháp hormone thay thế giúp tăng hàm lượng progesterone, tăng khả năng mang thai và giúp cho thai kỳ được an toàn.