Mục lục nội dung
Mật được bài tiết từ gan và được đưa xuống tá tràng để tiêu hóa chất béo trong thức ăn.
1. Tắc mật là gì?
Tắc mật là tình trạng tắc nghẽn các ống dẫn mật.
Tắc mật là tình trạng tắc nghẽn các ống dẫn mật. Các ống dẫn mật đưa mật từ gan và túi mật qua tụy rồi xuống tá tràng – phần đầu của ruột non. Mật có màu xanh đậm hoặc vàng nâu được gan bài tiết để tiêu hóa chất béo. Phần lớn mật được giải phóng trực tiếp vào ruột non và phần còn lại được dự trữ ở túi mật.
Sau khi ăn, túi mật sẽ giải phóng mật để giúp tiêu hóa và hấp thu chất béo. Mật cũng giúp gan loại bỏ các chất cặn bã. Tắc bất kì ống mật nào cũng gây ra chứng tắc mật.
Nhiều bệnh lí liên quan đến tắc mật có thể điều trị thành công. Tuy nhiên, nếu phần tắc nghẽn không được điều trị trong một thời gian dài, có thể dẫn đến những bệnh lí về gan đe dọa đến tính mạng.
Bạn có hai loại ống dẫn mật là các ống dẫn mật trong gan và ngoài gan.
Các ống dẫn mật trong gan là hệ thống những ống nhỏ nằm trong gan, có tác dụng thu gom và vận chuyển mật đến các ống dẫn mật ngoài gan. Các ống dẫn mật ngoài gan bắt đầu từ hai phần, đó là gan phải và gan trái. Khi đi xuống từ gan, hai ống này hợp lại thành ống gan chung, đi thẳng đến ruột non.
Ống dẫn mật từ túi mật xuống cũng hợp lại với ống gan chung. Ống này đi qua tụy rồi đổ vào tá tràng.
2. Nguyên nhân
Tắc mật có thể do nhiều yếu tố liên quan tới:
- Các ống dẫn mật
- Gan
- Túi mật
- Tụy
- Ruột non
Những nguyên nhân gây tắc mật thường gặp nhất bao gồm:
- Sỏi mật là nguyên nhân hàng đầu
- Viêm các ống dẫn mật
- Chấn thương
- Hẹp đường mật
- Nang đường mật
- Phì đại hạch bạch huyết
- Viêm tụy
- Chấn thương liên quan đến túi mật hoặc phẫu thuật gan
- U ở các ống dẫn mật
- U tụy
- Các khối u khác ở gần gan, túi mật, tụy hoặc các ống dẫn mật
- Viêm gan
- Nhiễm kí sinh trùng
- Xơ gan
- Tổn thương gan nặng
3. Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ gây tắc mật thường phụ thuộc vào nguyên nhân gây tắc nghẽn. Những nguyên nhân chính có liên quan đến sỏi mật, khiến cho phụ nữ dễ bị tắc mật hơn. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:
- Tiền sử bị sỏi mật
- Viêm tụy mạn
- Tiền sử có các khối u ở vùng bụng bên phải
- Chấn thương ở vùng bụng bên phải
- Béo phì
- Tăng cân nhanh
3. Triệu chứng
Những triệu chứng của tắc mật có thể phụ thuộc vào nguyên nhân gây tắc nghẽn. Những người bị tắc mật thường có biểu hiện:
- Phân bạc màu
- Nước tiểu sẫm màu
- Vàng da, vàng mắt
- Ngứa
- Đau hạ sườn phải
- Buồn nôn
- Nôn
- Sụt cân
- Sốt
4. Chẩn đoán
Có nhiều xét nghiệm khác nhau được sử dụng để chẩn đoán tắc mật:
Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu bao gồm công thức máu và xét nghiệm đánh giá chức năng gan. Một số xét nghiệm máu có thể được sử dụng để loại trừ bệnh lí khác như:
- Viêm túi mật
- Viêm ống gan chung
- Tăng bilirubin liên hợp
- Tăng men gan
- Tăng alkaline phosphatase
Bất kì các yếu tố nào kể trên cũng có thể chỉ ra tình trạng tắc mật.
Siêu âm
Siêu âm thường là xét nghiệm đầu tiên được sử dụng cho bất kì ai bị nghi ngờ tắc mật. Siêu âm giúp bác sĩ có thể dễ dàng quan sát thấy sỏi mật.
Chụp đường mật
Chụp đường mật bằng các phương pháp như chụp Xquang đường mật ngược dòng, chụp cộng hưởng từ đường mật…
5. Điều trị
Điều trị nhằm trực tiếp vào nguyên nhân gây ra tắc mật. Mục tiêu cơ bản của điều trị nội khoa và ngoại khoa là giảm bớt tình trạng tắc nghẽn. Một số lựa chọn điều trị bao gồm cắt túi mật hoặc nội soi đường mật ngược dòng.
Cắt túi mật được chỉ định khi có nhiều sỏi túi mật. Nội soi đường mật ngược dòng có thể được sử dụng để lấy bỏ những sỏi nhỏ ở ống gan chung hoặc đặt stent bên trong ống dẫn mật để tái lưu thông mật.
6. Phòng bệnh
Dưới đây là một số biện pháp mà bạn có thể áp dụng để giảm nguy cơ tắc mật:
- Tăng lượng chất xơ trong chế độ ăn
- Giảm lượng đường và chất béo bão hòa trong khẩu phần vì chúng có thể gây ra sỏi mật.
- Nếu bạn thừa cân, hãy giảm từ từ để đạt được cân nặng phù hợp với tuổi, giới và chiều cao.
Để được tư vấn thêm hãy liên hệ với Dr.Labo
Dr.Labo là Trung tâm chuyên cung cấp dịch vụ xét nghiệm máu tận nơi, có hơn 12 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Xét nghiệm. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ thể mình. Bạn chỉ cần gọi điện đặt hẹn lấy máu xét nghiệm tận nơi qua số điện thoại: 083.7755.383 hoặc 024.73.088.288.
Dịch vụ xét nghiệm tận nơi giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc, xoá tan những lo lắng, hoang mang không cần thiết, làm cho cuộc sống chất lượng hơn.