Chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường tuýp 2

6 Tháng Ba, 2021

Lưu ý về chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường tuýp 2

Bạn cần nắm được mỗi loại thức ăn sẽ tác động thế nào lên đường huyết trước khi xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường tuýp 2:

  • Tinh bột, đường thường có nhiều trong ngũ cốc, bánh mì, sữa, mì sợi, nui, đồ ngọt, trái cây và rau củ có tinh bột. Các chất bột đường này sẽ chuyển hóa thành đường trong máu nhanh hơn những loại thực phẩm khác, tiềm tàng nguy cơ tăng đường huyết
  • Đạm và chất béo không tác động trực tiếp lên mức đường trong máu nhưng cần được quản lý lượng tiêu thụ trong thực đơn để giảm calo và cân nặng, giúp cho sức khỏe của bạn luôn được ổn định
  • Để kiểm soát mức đường huyết, người bệnh phải thường xuyên theo dõi lượng đường, bột trong khẩu phần ăn của mình, kể cả bữa chính lẫn phụ vì thực phẩm giàu tinh bột sẽ gây nhiều biến đổi đường huyết.

Chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường tuýp 2: Nên ăn và tránh những gì?

Trong chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường tuýp 2 nên có: 50% là rau củ không tinh bột, 50% còn lại sẽ bao gồm những thực phẩm tốt cho sức khỏe khác như: ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, các loại hạt, đậu, sản phẩm từ sữa tách béo hoặc ít béo và một lượng nhỏ trái cây tươi cũng như các chất béo lành mạnh.
Bạn nên hạn chế tối đa lượng đường và tinh bột chuyển hóa trong khẩu phần ăn, bao gồm soda, kẹo cứng, các loại thực phẩm đóng gói hoặc chế biến sẵn như bánh bắp, khoai tây chiên… Vì chất làm ngọt nhân tạo trong các loại thức ăn này vẫn có khả năng làm thay đổi mức đường huyết của bạn.

1. Thực phẩm giàu đạm tốt cho tiểu đường tuýp 2


 
Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA), thịt nạc chứa nhiều đạm và rất ít chất béo bão hòa nên thích hợp để bổ sung vào chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường. Nếu ăn chay, bạn hãy bổ sung đạm bằng các loại quả hạch, đậu và đậu phụ nhưng chỉ nên ăn đủ lượng vì chúng cũng chứa nhiều chất béo và calo. Thực phẩm giàu đạm sẽ cung cấp nguồn năng lượng tốt và hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Các nguồn bổ sung đạm nên và không nên sử dụng cho người tiểu đường bao gồm:

 NÊN ĂN  KHÔNG NÊN ĂN
 Cá béo (như cá hồi, cá trích…)Cá ngừ ngâm đóng hộp
Gà tây, gà ta không da
Các loại đậu và cây họ đậu
Sữa chua tách béo không đường
Hạt tươi không muối như hạnh nhân, óc chó (ăn theo chế độ)
Trứng
Đậu phụ
 Các món thịt ăn nhẹ như thịt nguội, xúc xích Ý, giăm bông, bò nướng và gà tâyHotdog
Xúc xích và lạp xưởng
Thịt bò khô
Thịt heo xông khói
Các loại hạt tẩm gia vị như nướng mật ong hoặc ướp cay
Thức uống tăng cơ ngọt

2. Chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường tuýp 2: Nên dùng loại ngũ cốc nào?


 
Thực tế, chế độ ăn cho người tiểu đường không cần kiêng hoàn toàn chất đường, bột. Bạn vẫn có thể chọn ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt giàu vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là chất xơ có lợi cho tiêu hóa cũng như làm đường huyết tăng chậm hơn. Chất xơ còn tạo cảm giác no, ngăn bạn khỏi tiêu thụ những món ăn vặt có hại.
Tuy nhiên, ngũ cốc trong bánh mì hay những sản phẩm đóng gói đã tẩm gia vị đều phải hạn chế dùng, nếu không bạn sẽ có nguy cơ bị tăng đường huyết. Bên cạnh đó, bột mì tinh chế cũng không còn chứa đủ lượng dưỡng chất nhiều như ở ngũ cốc nguyên hạt.
Nếu bạn muốn đường huyết luôn ở mức ổn định, hãy nhớ tính khẩu phần để chỉ ăn một lượng ngũ cốc thích hợp vì chúng cũng chứa chất bột đường.

 NÊN ĂN (ăn theo khẩu phần)  KHÔNG NÊN ĂN
 Gạo hữu cơ, gạo lứtHạt diêm mạch
Bánh mì ngũ cốc nguyên hạt
Mỳ, nuôi từ ngũ cốc nguyên hạt
Ngũ cốc nguyên hạt ăn liền như yến mạch
 Bánh mìBánh ngọt
Ngũ cốc ăn sáng có đường
Gạo
Các loại mỳ, nui

3. Người bị tiểu đường có nên ăn các sản phẩm từ sữa không?


 
Sản phẩm từ sữa thông thường có rất nhiều tác động xấu lên cơ thể: gây tăng cân, béo phì, mắc chứng tiền tiểu đường rồi phát triển thành bệnh hoặc sẽ bị nhiều biến chứng của tiểu đường tuýp 2. Tuy vậy, bạn vẫn có thể lựa chọn các sữa và sản phẩm từ sữa tách béo để giảm bớt lượng calo cũng như chất béo bão hòa tiêu thụ.

 NÊN ĂN  KHÔNG NÊN ĂN
 Sữa tách béoSữa chua tách béo không đường
Phô mai tách béo dạng đặc ít muối
Phô mai tách béo 1 phần (theo chế độ)
Sữa chua uống lên men tách béo, không đường
 Sữa nguyên béo hoặc tách béo 2%, kể cả sô cô la trắng và các loại bánh kẹo từ sữaPhô mai nguyên béo
Sữa chua uống nguyên béo có đường
Sữa chua nguyên béo

4. Chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường nên bao gồm những loại rau củ gì?

 
 

Người bị tiểu đường tuýp 2 nên ăn gì thì chắc chắn không thể thiếu rau củ. Vì đây là nguồn cung cấp dinh dưỡng, nhất là chất xơ dồi dào. Đáng nói hơn nữa là rau, củ thường có ít hoặc không chứa tinh bột nên thích hợp với bệnh nhân tiểu đường. Nếu sử dụng rau củ đông lạnh hoặc đóng hộp, bạn nên chú ý đến lượng muối nạp vào để tránh bị tăng huyết áp.
Khẩu phần ăn của bạn nên có 50% là rau không có tinh bột. Nếu bạn thích ăn khoai tây nghiền, hãy thử chuyển sang bông cải trắng nghiền hoặc ăn khoai lang (theo chế độ) để thay thế.
Những rau củ mà người bị tiêu đường nên ăn và hạn chế ăn bao gồm:

 Các loại rau củ không tinh bột NÊN ĂN  Các loại rau củ nên ĂN CÓ CHỪNG MỰC
 Rau lá xanh như: cải bó xôi, cải xoăn, các loại rau họ cải và bông cải xanh, bông cải trắngDưa leo (dưa chuột)
Măng tây
Củ sắn (Củ đậu)
Cải Brussel (bắp cải tí hon)
Hành, tiêu
Tâm hoa atisô
 (hãy tính thêm các loại rau có tinh bột vào tổng lượng bạn cần trong khẩu phần)Bắp (ngô)
Khoai tây
Khoai lang
Khoai mỡ
Đậu Hà Lan
Củ cải đường

5. Người bệnh tiểu đường nên ăn trái cây gì?

 
Trái cây cũng có một ít tác động xấu vì chúng có chứa tinh bột đường. Tuy nhiên, nếu biết lựa chọn đúng loại và đúng lượng phù hợp, trái cây sẽ rất tuyệt để thêm vào chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường. Không chỉ cung cấp các chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất, chất xơ làm no, trái cây còn có thể dùng để thay cho các món ngọt không tốt cho sức khỏe như bánh mì ngọt, bánh kem, bánh quy.
Cũng tương tự với ngũ cốc nguyên hạt, bạn nên kiểm tra và tính toán lượng tinh bột đường có trong trái cây để không tiêu thụ quá mức cần thiết. Một miếng trái cây tươi hoặc 120ml nước ép, trái cây đông lạnh đóng hộp thường sẽ có 15g tinh bột.
Trái cây sấy khô không phải là lựa chọn tốt vì sau khi tách nước, phần ăn còn lại quá ít sẽ không đủ no như trái cây tươi nguyên quả. Thậm chí, chỉ 28g nho khô có thể chứa 15g tinh bột đường – tương đương với 1 quả táo tươi. Trái cây đóng hộp cũng vậy. Chúng thường sẽ có thêm sirô đường đặc mà bệnh nhân tiểu đường cần tránh xa. Dùng nước ép cũng sẽ không còn đủ lượng chất xơ như trái cây tươi nguyên vỏ.
Tuy nhiên, các loại sinh tố chỉ làm từ trái cây tươi và không thêm đường vẫn rất tốt cho người bệnh. Bạn cũng có thể trữ các loại trái cây đông lạnh không tẩm đường để thay thế cho những bữa ăn sáng nếu bạn không có thời gian. Hãy ăn kèm với các món chứa chất đạm như sữa chua hoặc một lượng nhỏ bơ hạt cũng sẽ giảm nguy cơ tăng đường huyết.
Sử dụng chỉ số tải lượng đường huyết (GL) cũng là một cách để đo xem một phần thực phẩm có tầm ảnh hưởng thế nào đến việc tăng lượng đường trong máu của bạn. Bệnh nhân tiểu đường có thể tự lựa chọn hoặc tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để có khẩu phần ăn phù hợp nhất.

 NÊN ĂN  KHÔNG NÊN ĂN
 Các loại dâu: việt quất, dâu tây, mâm xôiTáo, đào, mơ, lê để nguyên vỏ
Cherry, cam, kiwi, chuối, nho
Các loại dưa
 Trái cây sấyTrái cây đóng gói
Nước trái cây lọc
Trái cây tẩm đường

6. Thực phẩm nào sẽ chứa chất béo tốt cho chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường?


 
Chất béo sẽ không còn là “kẻ thù” của bệnh tiểu đường nếu bạn biết lựa chọn đúng loại và đúng lượng thích hợp. Cung cấp đủ chất béo tốt có thể giúp bạn hạn chế những cơn thèm ăn không lành mạnh, giảm được cân và kiểm soát mức đường huyết tốt hơn.
Có hai loại chất béo tốt cực kỳ thích hợp vì chúng có thể giúp người bị tiểu đường giảm lượng cholesterol xấu LDL trong cơ thể. Đầu tiên là chất béo đơn không bão hòa, thường có trong bơ, hạnh nhân, quả hồ đào. Loại thứ hai là chất béo đa không bão hòa, có nhiều trong quả óc chóch và dầu hướng dương.
Trong khi đó, chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa lại rất có hại cho tim mạch và sức khỏe nói chung. Nếu bạn kiểm tra bao bì các thực phẩm đóng gói và thấy có xuất hiện từ “hydrogenated” (hydro hóa/chưa bão hòa) nghĩa là chúng có chứa các chất béo xấu. Bạn hãy luôn kiểm tra kỹ thành phần nguyên liệu và tránh xa các loại thực phẩm này.
Các thực phẩm chứa chất béo mà người tiểu nên ăn và kiêng ăn là:

 NÊN ĂN  KHÔNG NÊN ĂN
 Quả bơ, bơ hạt, ô liuCác loại quả hạch như: hạnh nhân, hồ đào, óc chó, hồ trăn (hạt dẻ cười)
Đậu nành lông Nhật Bản, đậu phụ
Dầu thực vật như: dầu nành, dầu bắp, dầu ô liu và dầu hướng dương
Các loại hạt như: hạt chia, hạt lanh
Các loại cá như: cá ngừ, cá hồi
 Thức ăn nhanhCác loại thịt: bò, bê, cừu, heo
Sản phẩm từ sữa nguyên béo
Dầu dừa, dầu cọ
Bánh snack
Món ngọt: donut, bánh kem, bánh quy và muffin

Dựa theo những gợi ý phía trên, vẫn có rất nhiều loại thực phẩm lành mạnh và tốt cho bệnh đái tháo đường tuýp 2 mà bạn có thể lựa chọn. Bạn hãy thiết kế một chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường đa dạng hơn và ngon miệng hơn nữa nhé!
Dr.Labo là Trung tâm chuyên cung cấp dịch vụ xét nghiệm máu tận nơi, có hơn 12 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Xét nghiệm. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ thể mình. Bạn chỉ cần gọi điện đặt hẹn lấy máu xét nghiệm tận nơi qua số điện thoại: 083.7755.383 hoặc 024.73.088.288. Dịch vụ xét nghiệm tận nơi giúp bạn tiết kiệm thời gian, công sức, tiền bạc, xoá tan những lo lắng, hoang mang không cần thiết, làm cho cuộc sống chất lượng hơn.